İsteğe Bağlı Sigorta Nedir? İsteğe Bağlı Sigorta Şartları Nelerdir?

İsteğe bağlı sigorta, bireylerin sosyal güvenlik haklarından yararlanabilmek için kendi istekleriyle Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) prim ödeyerek; emeklilik, malullük, ölüm gibi temel sosyal güvenlik haklarından faydalanabilmelerini sağlayan bir sigorta türüdür. Türkiye'deki 5510 Sayılı Kanun çerçevesinde tanımlanan bu sistem, özellikle sosyal güvenlik kapsamında olmayan kişilere, gelecekleri için önemli bir güvence sunmaktadır.

İsteğe Bağlı Sigorta Nedir?

İsteğe bağlı sigorta, uzun vadeli sigorta kolları ve genel sağlık sigortasını kapsayan, bireylerin isteğe bağlı olarak prim ödeyerek sosyal güvenlik haklarından yararlanabilmelerini sağlayan bir mekanizmadır. Bireyler, belirli koşulları yerine getirmeleri hâlinde prim ödedikleri süre boyunca kendileri; ölümleri hâlinde ise hak sahipleri, zorunlu sosyal sigortanın uzun dönemli sigorta kollarının sağladığı tüm yardımlardan yararlanma imkânı bulurlar.

İsteğe Bağlı Sigorta Şartları Nelerdir?

Türkiye'de ve Türkiye'de ikamet etmekte iken sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış olan ülkelerdeki Türk vatandaşlarından:

• 18 yaşını dolduran,
• 5510 sayılı Kanuna tabi zorunlu sigorta kapsamında olmayı gerektirecek şekilde çalışmayan,
• Sigortalı olarak çalışmakla birlikte ay içerisinde otuz günden az çalışan ya da tam gün çalışmayan,
• Kendi sigortalılıkları nedeniyle Türkiye'de bu kanuna göre malullük veya yaşlılık aylığı almayan,
• İsteğe bağlı sigorta talep dilekçesiyle Kuruma başvuruda bulunanlar,

isteğe bağlı sigortalı olmaya hak kazanır.

Öngörülen koşullar dışında bulunmakla birlikte, bu bentte belirtilenler dışında isteğe bağlı sigortalı olanlar bu bent hükümlerine tabidir. Kanunun yürürlük tarihinden önceki mülga kanunlar kapsamında isteğe bağlı sigorta primi ödeyenlerden bu kanun kapsamında sigortalı olanlar, herhangi bir işleme tabi tutulmaksızın isteğe bağlı sigortalılıklarını Kanun hükümleri uyarınca devam ettirirler.

İsteğe bağlı sigortalı olabilmek için Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığı şartı aranmamaktadır; yalnızca Türkiye'de ikamet etme şartı gereklidir. Ayrıca, 5510 sayılı Kanun'un 5'inci maddesinin (a), (b) ve (e) bentlerine tabi olanlar için de isteğe bağlı sigortalılık mümkündür.

Ayrıca Kanun'un 5'inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında "Ülkemiz ile uluslararası sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerde iş üstlenen işverenlerin yurt dışındaki iş yerlerinde çalışan Türk işçiler arasından isteğe bağlı sigortalılık talep edenlerden Türkiye'de ikamet şartı aranmaz." hükmüyle, bu durumda olan Türk işçiler için bir istisna sağlanmıştır ve Türkiye'de ikamet etmelerine gerek kalmadan isteğe bağlı sigortalı olabilmektedirler.

Ülkemizle imzalanmış ikili sosyal güvenlik sözleşmelerine göre; Fransa, İngiltere, İsveç ve İsviçre'de bulunanlar ile bu ülkelerde sigortalı olanlardan Türkiye'de ikamet etme şartı aranmaksızın isteğe bağlı sigortalı olma şartlarını yerine getirenlerin ülkemizde isteğe bağlı sigortaya prim ödemeleri mümkündür.

İsteğe Bağlı Sigorta Nasıl Yapılır?

Belirtilen tüm şartları yerine getiren bireyler isteğe bağlı sigorta başvurusu yapabilir. İlk defa isteğe bağlı sigortalı olmak isteyenlerin, Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği ekinde yer alan "İsteğe Bağlı Sigorta Giriş Bildirgesi" ile ikametlerinin bulunduğu Sosyal Güvenlik Merkezlerine başvurmaları gerekmektedir. Ancak e-Devlet üzerinden başvurmak isteyenlere ise "isteğe bağlı ilk tescil kaydı" alanından başvurma imkânı tanınmaktadır.

Tekrar isteğe bağlı sigortalı olmak isteyen sigortalıların ise talep dilekçesi ile müracaatları yeterli olacaktır.

İsteğe Bağlı Sigorta Primi Ne Kadar?

2024 yılında sigorta primine esas kazanç alt ve üst sınırları:

2024 İsteğe bağlı sigorta primlerini aşağıdaki tablodan inceleyebilirsiniz:

İsteğe Bağlı Sigorta Ne Zaman Başlar ve Sonlanır?

İsteğe bağlı sigortalılık, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 51. maddesine göre; kişinin müracaatının Kurum kayıtlarına intikal ettiği tarihi takip eden günden itibaren başlar. Yine aynı Kanun'un 51. maddesinde isteğe bağlı sigortalılığın sona ermesi şu şekilde tanımlanmıştır:

"İsteğe bağlı sigortalılık;

1. İsteğe bağlı sigortalılığını sona erdirme talebinde bulunanların, primi ödenmiş son günü takip eden günden,
2. Aylık talebinde bulunanların, aylığa hak kazanmış olmak şartıyla talep tarihinden,
3. Ölen sigortalının ölüm tarihinden,

itibaren sona erer."

İsteğe Bağlı Sigortalılık Statüsü

İsteğe bağlı sigorta primi ödenmiş süreler; malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları ile genel sağlık sigortası hükümlerinin uygulamasında dikkate alınır ve söz konusu süreler bu maddenin üçüncü fıkrası hükmü saklı olmak üzere (ay içinde 30 günden az çalışanların kalan süreler için isteğe bağlı sigortaya ödedikleri primler 4/1-a kapsamında değerlendirilir.) 4'üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalılık süresi olarak kabul edilir.

İsteğe Bağlı Sigorta Emeklilik Şartları

İsteğe bağlı sigortalılıkta emeklilik; sigortalılığın başlangıç tarihi, prim ödeme gün sayısı, prim ödeme süresi ve yaş kriterlerine göre değişkenlik göstermektedir.

İsteğe bağlı BAĞ-KUR (4B) normal emekliliği için ise 9000 gün prim ödeme günü şartı aranmaktadır.

Ek bilgiye ihtiyaç duymanız hâlinde bizimle iletişime geçiniz.