26Kasım2015

Vergi Mükellefi Olmayan Şahıstan Kiralanan Araçların Vergisel Durumu

cott-group-semsiye

Bir çok kurum ticari işlemlerini yürütmek için , finansal avantajları nedeniyle , personellerinin veya vergi mükellefi olmayan şahısların araçlarını kullanmak istemektedir. Yazımızda bu gibi durumlarda izlenecek prosedürlere ve dikkat edilmesi gereken hususlara değinilmiştir.

Tek seferlik bir işlem de olsa süreklilik arz eden bir işlem de olsa açık bir konunun kalmaması , her iki tarafın da yükümlülüklerinin tam olarak tespiti için sözleşme yapılması önemlilik arz etmektedir. Yazımıza konu durumda da ilk olarak sözleşme yapılarak sürece başlanmalıdır. Sözleşmede, araç sigorta masraflarının kim tarafından karşılanacağı, bakım masraflarının kim tarafından karşılanacağı, vb. konuların da yer alması faydalı olacaktır. Bu işlemde hem “Aracı Kiralayan” hem de “Araç Sahibi” için ayrı sorumluluklar oluşmaktadır. Bu nedenle ilk olarak “Aracı Kiralayan² ” açısından değerlendirme yapacağız.

Vergi Usul Kanunu’nda ticari defterlere yapılacak kayıtların dayandığı belgeler belirlenmiştir. Fatura, irsaliyeli fatura, gider pusulası, banka dekontları, vd. belgeler bu kapsamda yer almaktadır. Yazımıza konu durumda vergi mükellefi olmayan şahıstan araç kiralandığı için araç sahibi fatura düzenleyemeyecek olup aracı kiralayan gider pusulası düzenleyerek bu durumu tevsik etmelidir. Araç sahibi için bu durum “Gayri Menkul Sermaye İradı-GMSİ³ ” kapsamına girmektedir. Bu nedenle araç sahibine ödenecek tutardan %20 Gelir Vergisi kesintisi yapılacak ve kalan tutar araç sahibine ödenecektir. İlave olarak KDV kanunu gereği brüt tutar üzerinden sorumlu sıfatıyla %18 KDV hesaplanmalı ve KDV2 beyannamesi ile mali idareye ödenmelidir. Bir örnek ile konuyu pekiştirmek gerekirse , aylık kira bedelinin 1.000-TL (Brüt) olduğu durumda hesaplamalar şu şekilde olacaktır:

Brüt Tutar	1.000-TL	Gider olarak kayıtlara alınacak.
Gelir Vergisi Kesintisi %20	200-TL	Muhtasar beyanname ile mali idareye ödenecek.
Ödenecek Net Tutar	800-TL	Araç sahibine ödenecek.
Sorumlu Sıfatıyla Hesaplanacak KDV	180-TL	KDV2 beyannamesi ile mali idareye ödenecek ve indirilecek KDV hesaplarında yer alacak.

Araç sahibi açısından inceleme yapacak olursak :

Her yıl gerçek kişilerce elde edilen gelirler Mart ayında ilgili vergi dairelerine beyan edilmektedir. Kira geliri elde edenler, menkul sermaye geliri elde edenler, birden fazla işverenden ücret geliri elde edenler, vb. gelirlerine göre incelenmeli ve beyanname verme sınırları içerisinde ise Gelir Vergisi Beyannamesi vermelidir. Araç sahibininin durumunu örneklerle açıklamaya çalışacağız.

İlk örneğimizde, araç sahibinin aynı zamanda ücret geliri de elde ettiğini varsayalım. Kesintiye tabi tutulmuş aylık brüt 1.000-TL araç kira gelirinin yanında , aylık 5.000-TL⁴ ücret geliri de elde etmiştir. Bu durumda;

Elde Edilen Kira Geliri (Yıllık)	1.000 x 12 = 12.000-TL	Kesintiye tabi tutulan bu gelir, “Gelir Vergisi Tarifesi”nde yer alan 2.dilimi (29.000-TL)⁵ aşmamıştır. Bu nedenle beyannameye dahil edilmez.
Ücret Geliri (Yıllık)	5.000 x 12 = 60.000-TL	Birden fazla işverenden ücret geliri elde etmediği için beyannameye dahil edilmez.
Sonuç	Beyanname verilmesine gerek yoktur.

İkinci örneğimizde , araç sahibinin aynı zamanda birden fazla işverenden ücret geliri de elde ettiğini varsayalım. Kesintiye tabi tutulmuş aylık brüt 1.000-TL araç kira gelirinin yanında birinci işverenden toplam 50.000-TL ikinci işverenden toplam 30.000-TL ücret geliri elde etmiştir. Bu durumda ;

1.İşveren Ücret Geliri (Yıllık) 2.İşveren Ücret Geliri (yıllık)	50.000-TL 30.000-TL	Birden fazla işverenden ücret geliri elde edilmiştir. Birinci işverenden sonraki işverenlerden elde edilen gelir “Gelir Vergisi Tarifesi”nde yer alan 2.dilimi (29.000-TL) aştığı için toplam ücret gelirinin beyannameye dahil edilmesi gerekmektedir.
Elde Edilen Kira Geliri (Yıllık)	1.000 x 12 = 12.000-TL	Kesintiye tabi tutulan bu gelir, “Gelir Vergisi Tarifesi”nde yer alan 2.dilimi aşmamıştır. Fakat ücret geliri nedeniyle beyanname verilmesi gerektiği için beyannameye dahil edilebilir.
Sonuç	Beyanname verilmesi gerekmektedir.

Detaylı bilgi için lütfen müşteri temsilcinizle veya bir uzmanla görüşünüz.

KAYNAKÇA

Ücret Kazançları Vergi Rehberi-2015 , GİB
Kira Geliri Elde Edenler İçin Beyanname Düzenleme Rehberi-2015 , GİB
www.gib.gov.tr
Vergi Usul Kanunu
Gelir Vergisi Kanunu

¹Ticari işlemleri dolayısıyla vergi mükellefiyeti olmayan ( Ücret Gelir Vergisi hariç )
²Vergi mükellefidir.
³Gelir Vergisi Kanunu madde 70
⁴Gayri safi tutardan sosyal sigorta primi, işsizlik primi ve diğer unsurlar düşüldükten sonraki safi tutardır.
⁵2015 yılı gelir vergisi tarifesine göre

Yazar CottGroup Hukuk ve Mevzuat Ekibi, Kategori Vergi Hukuku Mevzuatı

Bilgilendirme Metni!

Bu makalede yer alan içerikler yalnızca bilgilendirme amaçlı olup CottGroup^® firmalarına ait bir hizmettir. Kaynak gösterilmeden iktibas edilemez. Makalenin hazırlanmasında gerekli özen ve dikkat gösterilmiş olmakla birlikte; CottGroup^® ve üye şirketleri, işbu genel çerçevede bilgi veren ve yorum içerebilen makaledeki bilgilerin yanlışlık veya eksikliklerinden kaynaklanabilecek hiçbir sorumluluğu kabul etmemekte olup bu bilgilerin güvenilirliği nedeniyle oluşabilecek herhangi bir zarardan sorumlu tutulamaz.

Her bir somut olaya ilişkin olarak, her koşulda özel olarak profesyonel bir danışmana başvurmanız tavsiye edilir. Lütfen duyuru ile ilgili işlem yapmadan önce müşterimizseniz müşteri temsilcinizden, değilseniz bir uzmandan görüş alınız.