SGK'nın Yemek Kartları Düzenlemelerine İlişkin Danıştay Kararı

Danıştay 10. Dairesinin 2023/170 E. ve 2024/1853 K. sayılı kararıyla, Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği'nin 97. maddesinin 7. fıkrasının (a) bendi ile bu maddeye dayalı olarak yayımlanan "Yemek Bedeli" konulu Genelge'nin ilgili hükümleri iptal edilmiştir. Kararın temyiz edilmesi üzerine, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nun 06.03.2025 tarihli, 2024/2809 E. ve 2025/539 K. sayılı kararıyla iptal kararı onanmış ve kesinleşmiştir.

Danıştay tarafından verilen karar gerekçesinde, işverenler tarafından çalışanlara sunulan yemek kartı, çeki veya kuponu aracılığıyla yapılan yemek yardımlarının niteliği ve prime esas kazanca etkisi kapsamlı şekilde değerlendirilmiştir. Kararda öne çıkan ve uygulamada dikkate alınması gereken başlıca hususlar aşağıda özetlenmiştir:

Aynî Yemek Yardımı Tanımı Geniş Yorumlanmıştır

Yemek yardımının, yalnızca restoran veya lokanta gibi yerlerde tüketilen hizmetlerle sınırlı olmadığı, beslenme amacına yönelik olarak gıda ürünlerinin satın alınması da bu kapsamda olduğu belirtilmiştir. Bu nedenle, yemek kartının sadece restoranlarda değil, gıda satışı yapan yerlerde de kullanılmasının ayni yardım niteliğini ortadan kaldırmayacağına vurgu yapılmıştır.

Yemek Kartları Ayni Yardım Sayılmıştır

Eğer yemek kartı; yemek verme hizmeti sunan lokanta vb. üye iş yerleri ile beslenme amacına yönelik besin maddesi harcamaları için diğer üye iş yerlerinde de kullanılabiliyor, nakit olarak çekilemiyor, banka kartı gibi herhangi bir yerde kullanılamıyorsa, faturalı işlem yapılıyor ve denetlenebilir nitelikteyse, bu durumda kartla yapılan yardım, aynî yardım sayılmıştır. Bu tür kartlar, nakit yerine geçen bir ödeme aracı değil; doğrudan yemek/yiyecek teminine yönelik olduğu tespit edilmiştir.

Sonuç ve Değerlendirme

Bilindiği üzere, aynî olarak verilen yemek yardımları, 5510 sayılı Kanun'un 80. maddesi gereğince prime esas kazanca dâhil edilmemektedir. Danıştay kararında da belirtildiği üzere, yemek kartlarının belirli şartları sağlaması hâlinde, bu kartlara yüklenen tutarların prime esas kazanca dâhil edilmemesi gerekmektedir.

Danıştay 10. Dairesinin kararı sonrasında Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği'nin 97. maddesinin 7. fıkrasının (a) bendinde değişiklik yapılmış ve son olarak 31 Aralık 2024 tarihli ve 2024/17 sayılı Genelge yayımlanmıştır.

Söz konusu Genelgede, yemek kartı/çeki/kuponunun yemek bedeli ödemesi dışında nakit ya da nakit yerine geçecek şekilde başka amaçlarla kullanılma imkânı olmaması hâlinde, yemek kartı/çeki/kuponuna yüklenen tutarın prime esas kazanca dâhil edilmeyeceği düzenlenmiş ve yemek kartlarının sadece "yemek bedeli" ödenmesi hâlinde istisna uygulanacağı vurgulanmıştır. Genelgede verilen örneklerde de bu husus tekrarlanmıştır. Ancak, yemek kartı/çeki/kuponunun yemek bedeli ödemesi dışında nakit ya da nakit yerine geçecek şekilde başka amaçlarla kullanılma imkânı olması hâlinde, günlük 158,00 TL'lik tutarın prime esas kazanca tabi tutulmayacağı, ancak bu tutarı aşan kısmın sigorta primine tâbi olacağı belirtilmiştir.

Sonuç itibarıyla, işverenin yemek yardımını işçiye "yemek kartı/çeki/kuponu gibi araçlarla ödemesi" uygulamasının aynî yardım niteliğinin Danıştay kararı kapsamında geniş yorumlanması gerekmekte olup, böylelikle yemek kartlarının yukarıda belirtilen şartları sağlaması hâlinde kartlara yüklenen tutarların prime esas kazanca dâhil edilmemesi hususunun tam olarak açıklığa kavuşturulması beklenmektedir. Bu hususta yakın zamanda Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan bir düzenleme beklenmektedir.

İleride herhangi bir idari para cezası veyahut teşvik iptalleri ile karşılaşmamak adına, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yapılacak düzenlemelerin takip edilerek buna göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

İlgili Danıştay kararına buradan ulaşabilirsiniz.

Ek bilgiye ihtiyaç duymanız hâlinde lütfen müşteri temsilciniz ile irtibata geçiniz.