Open menu
30Aralık2022

Elektrik, Doğalgaz ve Isınma Yardımının Sigorta Primi İstisnasına İlişkin Düzenleme

Elektrik, Doğalgaz ve Isınma Yardımının Sigorta Primi İstisnasına İlişkin Düzenleme

Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı tarafından yayımlanan 14 Aralık 2022 tarih ve 2022/26 sayılı Genelge ile elektrik, doğalgaz ve benzeri ısınma giderleri karşılığı olarak çalışanlara yapılan ödemelerde sosyal güvenlik primi istisnasına ilişkin usul ve esaslar yayımlanmıştır.

İlgili Genelgeye göre, işverenler tarafından çalışanlara yapılan bu ödemelerin prime esas kazançtan istisna tutulabilmesi için;

  • Elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık olmak üzere yapılması,
  • Maddenin yürürlüğe girdiği 09.11.2022 tarihinden 30.06.2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil) yapılması,
  • Mevcut prime esas kazanç tutarlarına ilave olarak yapılması,
  • Aylık 1.000 TL’yi aşmaması şarttır.

1- Elektrik, Doğalgaz ve Diğer Isınma Giderlerine Karşılık Olmak Üzere Yapılan Ödemeler

İşverenler tarafından sigortalılara yapılan enerji yardımının prime esas kazançtan istisna tutulabilmesi için yapılan ödemelerin elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık olması gerekmektedir. Dolayısıyla bunların dışındaki ödemeler için söz konusu istisna uygulanmayacaktır.

Örnek 1:

İşveren tarafından çalıştırdığı sigortalısı için su faturasına karşılık gelmek üzere ödeme yapılması hâlinde, söz konusu ödeme enerji yardımı kapsamında değerlendirilemeyeceğinden prime esas kazançtan istisna tutulmayacaktır.

Enerji yardımının sigortalıya nakden ödenmesi veya sigortalılara elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma hizmetleri sunan üçüncü kişilere ödeme yapılmış olması prime esas kazançtan istisna olma durumunu değiştirmeyecektir. Dolayısıyla, enerji yardımı sigortalıya nakden ödenmemiş olsa bile söz konusu ödeme prime esas kazançtan istisna olacaktır.

Örnek 2:

Bu genelgedeki diğer hususların sağlanması şartıyla, işveren tarafından çalıştırdığı sigortalısı için doğalgaz kartına 500 TL yükleme yapılması veya 350 TL tutarındaki elektrik faturasını ödemesi durumunda bu ödemeler prime esas kazançtan istisna tutulacaktır.

5510 sayılı Kanuna göre ayni (mal) olarak yapılan yardımlar prime esas kazançtan istisna olduğundan; diğer ısınma giderlerine (örneğin; kömür, odun yardımı) karşılık olarak yapılan ayni yardımlar bu madde kapsamında değerlendirilmeyerek 5510 sayılı Kanunun 80’inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereği prime esas kazançtan muaf tutulacaktır.

İşverenler tarafından sigortalılara hem elektrik hem doğalgaz hem de diğer ısınma giderleri için ayrı ayrı ödeme yapılması hâlinde, enerji yardımının prime esas kazançtan istisna tutulmasında elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık olmak üzere yapılan ödemelerin toplam tutarına bakılacaktır.

Örnek 3:

İşverenin çalıştırdığı sigortalısına 450 TL elektrik yardımı, 1.100 TL doğalgaz yardımı ödemesi hâlinde, istisna tutarı belirlenirken 1.550 TL değil 1.000 TL esas alınacağından, 1.000 TL’yi aşan 550 TL prime esas kazanca dâhil edilecektir.

2- Elektrik, Doğalgaz ve Diğer Isınma Giderlerinin Prime Esas Kazançtan İstisna Olan Dönemleri

İşverenler tarafından sigortalılara yapılan enerji yardımının prime esas kazançtan istisna tutulabilmesi için yapılan ödemelerin ilgili maddenin yürürlüğe girdiği 09.11.2022 tarihinden 30.06.2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil) yapılması gerekmektedir.

Örnek 4:

İşverenin çalıştırdığı sigortalısına 2022/Eylül ayında 500 TL elektrik yardımı, 2022/Aralık ayında 450 TL doğalgaz yardımı, 2023/Temmuz ayında 300 TL diğer ısınma yardımı adı altında ödeme yapması hâlinde, söz konusu ödemelerden 2022/Eylül ayı ve 2023/Temmuz ayı ödemeleri istisna kapsamı dışında yer alırken, genelgedeki diğer şartların da sağlanması hâlinde 2022 Aralık ayı için yapılan ödeme ise prime esas kazançtan istisna tutulacaktır.

5510 sayılı Kanun’un 80’inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendine göre ücret dışı ödemeler ödendiği ayın kazancına dâhil edilir. Bu nedenle, işverenler tarafından sigortalılara elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık 7420 sayılı Kanun’un Geçici 1’inci maddesinde belirtilen dönemlere ilişkin 30.06.2023 tarihinden sonra yapılan ödemeler istisna kapsamında sayılmayacaktır.

Örnek 5:

İşveren çalıştırdığı sigortalısına 2022/Aralık ayı için 450 TL elektrik yardımı ile 2023/Ocak ayı için 700 TL doğalgaz yardımını 2023/Ağustos ayında yapmıştır. Söz konusu ödemeler 7420 sayılı Kanun’un Geçici 1’inci maddesinde belirtilen ay/dönemlere ilişkin olsa da 2023 yılı Ağustos ayında ödenmesi nedeniyle ilgili madde hükmünden yararlanılması mümkün olamayacaktır.

Elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık olarak yapılan ödemelerin ait olduğu ay/dönem dışında ancak 7420 sayılı Kanun’un Geçici 1’inci maddesinde belirtilen dönem içerisinde yapılması hâlinde, ilgili aya/döneme ait enerji yardımı söz konusu ödemenin yapıldığı ayın/dönemin prime esas kazancından istisna tutulacaktır.

Örnek 6:

İşveren çalıştırdığı sigortalısına 2023/Ocak ayı için 450 TL elektrik yardımı ile 2023/Mart ayı için 900 TL doğalgaz yardımını 2023/Mart ayında ödemiştir. Söz konusu ödemeler 7420 sayılı Kanun’un Geçici 1’inci maddesinde belirtilen süreler içinde yapıldığı için diğer şartların da sağlanması kaydıyla;

Toplam Enerji Yardımı Tutarı= 450 TL + 900 TL = 1.350 TL

1.350 TL- 1.000 TL (İstisna Tutarı) = 350 TL 2023 yılı Mart ayı prime esas kazancına dâhil edilecektir.

3- Ödemelerin Mevcut Prime Esas Kazanç Tutarlarına İlave Olarak Yapılması

Enerji yardımının prime esas kazançtan istisna tutulabilmesi için, yapılan ödemelerin sigortalıların mevcut prime esas kazançlarına ilave olarak yapılmış olması gerekmektedir.

7420 sayılı Kanun’un Geçici 1’inci maddesinin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla enerji yardımı yapılan iş yerinde çalışmaya devam edenler bakımından esas alınacak mevcut prime esas kazanç, sigortalıya enerji yardımı yapılan aydan önce enerji yardımı yapılan iş yerinden bildirilen en son aya/döneme ait prime esas kazanç olacaktır.

Örnek 7:

7420 sayılı Kanun’un Geçici 1’inci maddesinin yürürlük tarihi (09.11.2022) itibarıyla (A) iş yerinde çalışması devam eden ve enerji yardımı alan (B) sigortalısının mevcut prime esas kazancının belirlenmesinde (A) iş yerinden 2022/Ekim ayında/döneminde yapılan bildirim dikkate alınacaktır.

Bu kişinin 2023 yılı Mart ayında da (A) iş yerinden enerji yardımı alması hâlinde mevcut prime esas kazanç olarak söz konusu işyerinden 2023 yılı Şubat ayında yapılan bildirim dikkate alınacaktır.

Örnek 8:

Örnek 7’de (B) sigortalısının 2023/Şubat ayında bildirilmemesi veya 0 gün 0 kazanç olarak bildirilmesi hâlinde 2023/Mart ayında yapılan enerji yardımı ödemesinde mevcut prime esas kazanç olarak 2023/Ocak ayı esas alınacaktır.

Örnek 9:

2022/Kasım ayı içinde (A) iş yerinde sigortalı olarak çalışmaya başlayan (B) sigortalısı için mevcut prime esas kazancının belirlenmesinde 2022/Kasım ayında (A) iş yerinden yapılan bildirim dikkate alınacak olup; (B) sigortalısının 2023 yılı Ocak ayında da (A) iş yerinde çalışmaya devam etmesi hâlinde mevcut prime esas kazancın belirlenmesinde söz konusu iş yerinden 2022 yılı Aralık ayında yapılan bildirim esas alınacaktır.

Sigortalının aynı ya da farklı bir işverene ait birden fazla iş yerinde çalışması hâlinde prime esas kazanç hesabı işverene ait her bir iş yeri için ayrı ayrı yapılacaktır.

4- Mevcut Prime Esas Kazanç Tutarlarına İlave Olarak Yapılan Ödemelerin Aylık 1.000 TL’yi Aşmaması

İşverenler tarafından sigortalılara elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık olmak üzere mevcut prime esas kazançlarına ilave olarak yapılan ödemelerin aylık 1.000 TL’yi aşmaması gerekmektedir. Söz konusu ilave ödemelerin 1.000 TL’yi aşması hâlinde 1.000 TL’ye kadar olan kısmı istisna kapsamında olacağından, bu tutarı aşan kısım prime esas kazanca tabi olacaktır.

Örnek 10:

İşveren tarafından sigortalıya 1.500 TL enerji yardımı yapılması hâlinde;

Prime Tabi Tutulmayacak Kısım = 1.000 TL

Prime Tabi Tutulacak Kısım= 1.500 TL-1.000 TL = 500 TL olacaktır.

Toplu iş sözleşmesi veya hizmet sözleşmesi gereği işverenlerce sigortalılara elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık olarak 7420 sayılı Kanun’un yürürlük tarihinden önce de bu nitelikte bir ödeme yapılması ve bu ödemenin ücret bordrosunda yakıt, ısınma yardımı ve benzeri şekilde ayrıca gösterilmiş olması durumunda, 1.000 TL’lik sınırın aşılmaması kaydıyla 09.11.2022 ila 30.06.2023 tarihleri arasında yapılan bu ödemeler için de ilgili Kanun’da düzenlenen istisna hükümlerinden yararlanılacaktır.

Örnek 11:

2022 yılı Temmuz ayından itibaren (C) iş yerinde çalışan ve 9.000 TL brüt ücreti olan (D) sigortalısına 2022/Temmuz ayından itibaren işvereni tarafından elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık olarak 1.000 TL tutarında bir ödeme yapılmakta ve ücret bordrosunda gösterilmektedir. (D) sigortalısının 30.06.2023 tarihine kadar çalışmaya devam etmesi hâlinde önceden beri ödenen 1.000 TL prime esas kazanca dâhil edilmeyerek sigorta priminden istisna edilecektir.

Diğer Hususlar

  • 7420 sayılı Kanun’un Geçici 1’inci maddesi ile yürürlüğe giren uygulama kapsamında işverenlerin bildirimleri esas alınacaktır. Ancak gerçeğe aykırı bildirim yapıldığının tespit edilmesi hâlinde daha önce istisna kapsamında prime esas kazanca dâhil edilmemiş tutarlar 5510 sayılı Kanun’un 89’uncu maddesi hükümlerine istinaden işverenlerden gecikme cezası ve zammı ile tahsil edilecektir.
  • Asgari Ücret Yönetmeliği’nin “İşverenin Sorumluluğu” başlıklı 12’nci maddesinde işçilere sağlanan sosyal yardımlar sebebiyle asgari ücretten herhangi bir indirim yapılamayacağı hükmü yer almaktadır. Bu hükme göre brüt asgari ücretin (prime esas kazanç alt sınırı) içerisine enerji yardım tutarının dâhil edilmesi mümkün değildir.

İlgili Genelge metnine linkten ulaşabilirsiniz.

Ek bilgiye ihtiyaç duymanız hâlinde lütfen müşteri temsilciniz ile irtibata geçiniz.

Yazar CottGroup Hukuk ve Mevzuat Ekibi, Kategori Sosyal Güvenlik Hukuku Mevzuatı

  • Bilgilendirme Metni!

    Bu makalede yer alan içerikler, yalnızca genel bilgilendirme amaçlıdır ve CottGroup® üye şirketlerine aittir. Bu içerikler, hukuki, mali veya teknik danışmanlık hizmeti niteliği taşımamaktadır ve kaynak gösterilmeden iktibas edilemez.

    CottGroup® üye şirketleri, makaledeki bilgilerin doğru, güncel veya eksiksiz olduğunu garanti etmez ve bu bilgilerin içerebileceği hata, eksiklik veya yanlış anlaşılmalardan doğabilecek zararlardan sorumlu değildir.

    Burada sunulan bilgiler, genel bir bakış sunmak amacıyla hazırlanmıştır. Her somut olay farklı değerlendirmeler gerektirebilir ve bu bilgiler her duruma uygun olmayabilir. Bu nedenle, makalede yer alan bilgilere dayalı olarak herhangi bir işlem yapmadan önce, konuyla ilgili hukuk, mali, teknik ve diğer uzmanlık alanlarında yetkin bir profesyonele danışmanız önemle tavsiye edilir. CottGroup® müşterisiyseniz, özel durumunuza ilişkin müşteri temsilcinizden bilgi almayı unutmayınız. Müşterimiz değilseniz, lütfen ilgili bir uzmandan görüş alınız.

    CottGroup® üye şirketlerine ulaşmak için tıklayınız.

Yazar

/en/legislation/item/regulation-regarding-the-ssi-premium-exemption-of-the-electricity-natural-gas-and-heating-allowance

Diğer Mevzuatlar