Zorunlu Genel Sağlık Sigortası Hakkında Temel Bilgiler

Soru ve cevap şeklinde hazırlanan zorunlu genel sağlık sigortası ve gelir tespitine ilişkin bilgiler aşağıda yer almaktadır.

1. Zorunlu Genel Sağlık Sigortası nedir?

Genel sağlık sigortalısı sayılmanın ana koşulu (5510 sk. 60 ıncı maddesi), yerleşim yerinin Türkiye olmasıdır. Genel olarak yerleşim yeri Türkiye olan Türk vatandaşları zorunlu olarak, yabancı ülke vatandaşları ise talepleri ile genel sağlık sigortası kapsamına alınmaktadır.

2. Kimler Genel Sağlık Sigortalısı Sayılır?

5510 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinde genel sağlık sigortalısı sayılanlar düzenlenmiştir.

Yerleşim yeri Türkiye'de olan kişilerden:

• Bir işverenin emrinde hizmet akdiyle çalışanlar,

• Kendi nam ve hesabına çalışanlar,

• İsteğe bağlı sigortalı olan kişiler,

• Gelir testi sonucu aile içindeki geliri kişi başına düşen aylık tutarı asgari ücretin üçte birinden az olanlar,
• Gelir tespiti yapılmaksızın genel sağlık sigortalılığı ya da bakmakla yükümlü olduğu kişi bulunmayan Türk vatandaşlarından 18 yaşını doldurmamış çocuklar,
• Oturma izni almış yabancı ülke vatandaşlarından yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında sigortalı olmayan kişiler,
• Kısa çalışma ödeneğinden yararlandırılan kişiler,
• 5510 sk. veya 5510 sk. önce yürürlükte bulunan sosyal güvenlik kanunlarına göre gelir veya aylık alan kişiler,
• Herhangi bir kapsamda genel sağlık sigortalısı veya genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi olmayanlar,

genel sağlık sigortalısı sayılır.

 

3. Kimler genel sağlık sigortalısı sayılmaz?

• Yabancı ülkede sosyal sigortaya tâbi olduğunu belgeleyen kişiler,
• Türkiye'de kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlardan yerleşim yeri yurt dışında olup o ülke sosyal güvenlik mevzuatına tâbi olanlar,
• Yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında sigortalı olamayan ve Kanunun 4 üncü maddesi kapsamında sigortalı sayılmayan kişilerden, Türkiye'de bir yıldan kısa süreyle yerleşik olanlar,

genel sağlık sigortalısı ve genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi sayılmaz.

 

4. Gelir testi nedir? Kimler gelir testi yaptırmak zorundadır?

Gelir testi işlemi, GSS prim matrahının tespiti için mevcut gelirin belirlenmesidir.

Genel sağlık sigortalısı veya bakmakla yükümlü olduğu kişi kapsamında sağlık yardımlarından yararlanma hakkı bulunmayan kişiler, 5510 sk. 60 / (g) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı olarak tescil edilmekte olup, bu kapsamda tescil edilenlerin, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına müracaat ederek gelir testi yaptırmaları gerekmektedir.

Gelir tespitinde aynı hanedeki aile esas alınmaktadır.

Aynı Hane içinde değerlendirilenler:

• eş,
• evli olmayan çocuklardan 25 yaşını doldurmayanlar
• genel sağlık sigortalısı olarak tescil edilecek kişinin ana ve babası.

5. Gelir testi ne zaman yaptırılmalıdır?

Genel Sağlık Sigortalısı olarak tescil edilen kişilerin gelir testi müracaat bildiriminin kendilerine tebliğ edildiği tarihten itibaren bir ay içinde Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfına başvurmaları gerekmektedir.

Bir aylık süre içerisinde gelir testine başvurmayanların primleri (asgari ücretin iki katı esas alınarak ) tahakkuk ettirilir ve ödenmesi gereken prim miktarı, sosyal güvenlik il müdürlüğü/sosyal güvenlik merkezi tarafından posta yoluyla tebliğ edilir.

6. Gelir testi sonucu ne kadar prim ödenecektir?

GSS Statüsü	Gelir Durumu	Ödeyeceği Prim
60/1(c-1)	Asgari ücretin üçte birinden az olanlar	Hazinece karşılanır
60/1(g-1)	Asgari ücretin üçte birinden asgari ücrete kadar olanlar	(Asgari Ücret/3)  x %12
60/1(g-2)	Asgari ücretten asgari ücretin iki katına kadar olanlar	(Asgari Ücret) x %12
60/1(g-3)	Asgari ücretin iki katından fazla olanlar	(Asgari Ücret) x 2 x %12

 

7. Gelir testi yaptırmak istenmemesi durumunda ne olur?

Gelir testi yaptırmak istemeyenlerin, Kuruma veya Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına müracaat ederek gelir testi yaptırmak istemediğini yazılı olarak beyan etmeleri gerekmektedir.
Bu beyanda bulunan kişilerin aylık gelirlerinin, asgari ücretin iki katından fazla olduğu kabul edilir.

 

8. Gelir Testi Sonucuna İtiraz Edilebilir mi?

Gelir tespiti sonucuna; sosyal güvenlik il müdürlüğü/sosyal güvenlik merkezi tarafından "GSS Tescil Bildirimi"nin tebliğ tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde ilgili Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfına yazılı olarak itiraz edilebilir.

 

9. Hangi durumlarda gelir testi yenilenmelidir?

Gelir tespiti yapıldıktan sonra:

 

• gelir durumları değişenler,
• ailede doğum,
• ölüm,
• evlenme,
• boşanma ve benzeri nedenlerle değişiklik meydana gelen kişilerin

gelir testinin yenilenmesi gerekmektedir.

Değişikliğin meydana geldiği tarihten itibaren bir ay içinde Kuruma ya da vakfa müracaat edilmesi halinde gelir testi sonuçları yenilenmektedir.
Yukarıda belirtilen durumlar hariç olmak üzere gelir tespitinin yapıldığı tarihten itibaren altı ay geçtikten sonra yeni bir gelir testi talebinde bulunulabilecektir.

 

10. Kısmi süreli çalışanların genel sağlık sigortalılığı nasıl olmaktadır? 

4 (a) sigortalı olmakla birlikte:

• kısmi süreli veya çağrı üzerine çalışanlar,
• ev hizmetlerinde ay içerisinde 30 günden az çalışan sigortalıların

eksik günlerine ait genel sağlık sigortası primlerinin 30 güne tamamlanması zorunludur.

Ay içinde 30 günden eksik kalan sürelerini Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına müracaat ederek gelir testi yaptırarak ve gelir testi sonucuna göre belirlenen gelir seviyesi üzerinden prim ödeyerek kalan sürelerini 30 güne tamamlamaları gerekmektedir.

 

11. Yabancı ülke vatandaşlarının genel sağlık sigortalılığı hangi durumlarda yapılır? 

• Yerleşim yeri bir yıldan fazla süredir Türkiye olan,
• yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında sigortalı olmayan,
• yabancı ülke mevzuatı kapsamındaki sigortalarından dolayı Türkiye'de sağlık hizmetlerinden yararlanamayan yabancı uyruklular

talepleri halinde SGK'ya müracaat etmeleri halinde primlerini kendileri ödeyerek genel sağlık sigortalısı olabilmektedir. Bu kişilerin bakmakla yükümlü olduğu aile fertleri de kişilerde genel sağlık sigortalısı sayılır.

 

12. Genel sağlık sigortalılığı hangi hallerde sona erer? 

• Zorunlu çalışmanın sona ermesi,
• isteğe bağlı sigortalılığın sona ermesi,
• gelir/aylık alanların bu hakkının sona ermesi,
• aylık alanlarının ise aylık alma hakkının sona ermesi,
• işsizlik ödeneği/kısa çalışma ödeneğinin kesilmesi,
• yerleşim yerinin başka bir ülkeye nakledildiği tarih,
• ölümü halinde ölüm tarihi itibariyle genel sağlık sigortalılıkları sona ermektedir.
  
  

Kaynak: www.sgk.gov.tr

Yazar Selma Kıy, Kategori Sosyal Güvenlik Hukuku Mevzuatı, Vergi Hukuku Mevzuatı

• 

• Bilgilendirme Metni!

  Bu makalede yer alan içerikler yalnızca bilgilendirme amaçlı olup CottGroup^® firmalarına ait bir hizmettir. Kaynak gösterilmeden iktibas edilemez. Makalenin hazırlanmasında gerekli özen ve dikkat gösterilmiş olmakla birlikte; CottGroup^® ve üye şirketleri, işbu genel çerçevede bilgi veren ve yorum içerebilen makaledeki bilgilerin yanlışlık veya eksikliklerinden kaynaklanabilecek hiçbir sorumluluğu kabul etmemekte olup bu bilgilerin güvenilirliği nedeniyle oluşabilecek herhangi bir zarardan sorumlu tutulamaz.

  Her bir somut olaya ilişkin olarak, her koşulda özel olarak profesyonel bir danışmana başvurmanız tavsiye edilir. Lütfen duyuru ile ilgili işlem yapmadan önce müşterimizseniz müşteri temsilcinizden, değilseniz bir uzmandan görüş alınız.